سامانه استعلام چک برگشتی | روش استعلام چک ها در سامانه صیاد
یکی از معضلاتی که اخیرا در نظام اقتصادی کشور بیشتر وجود خود را نشان داده است چک های بی محل است
ک از ابتدا نیز شخصی که چک را می کشد قصد نقد کردن و پول کردن آن را ندارد.
این افراد معمولا پیش از این چک نیز چک های برگشتی بسیاری دارند ولی در گذشته امکان استعلام فوری نبوده
و اکثر کسبه با اعتماد کردن چک ها را قبول میکردند که بعضا بلامحل بوده و نقد نمی شده است.
در همین راستا بانک مرکزی تصمیم به راه اندازی سامانه استعلام چک برگشتی و بلامحل را نموده است.
از ماه های اخیر اعلام شد که بانک ها باید همه دسته چک ها را با استاندارد های خاص و اصطلاحا صیادی صادر کنند.
و چک های گذشته بدون اعتبار می باشد و صاحبان دسته چک ها نیز بهتر است نسبت به تعویض چک های خویش اقدام کنند.
نحوه استعلام چک های صیادی و بررسی
در این سامانه، امکان استعلام هر برگ چک با توجه به شناسه استعلام تولیدی توسط بانک مرکزی، برای پذیرنده چک
فراهم شده تا امنیت بیشتری در حوزه مبادلات چک ایجاد شود. هموطنان می توانند با ارسال شناسه استعلام ۱۶ رقمی مندرج در چک های صیادی
به سامانه استعلام پیامکی این بانک با سرشماره ۷۰۱۷۰۱ و در قالب زیر از وضعیت اعتباری صادرکننده چک
از نظر تعداد و مبلغ چک های برگشتی ثبت شده نزد بانک مرکزی مطلع شوند.
گفتنی است، چک‌های قدیمی با مراجعه به بانک صادرکننده وارد سامانه صیاد خواهند شد و اعتبار آنها تنها در این صورت باقی خواهد ماند.
قالب و چگونگی ارسال پیامک استعلام چک های برگشتی و صیادی
۱*۱* شناسه استعلام ۱۶ رقمی
بر این اساس و در پیامک پاسخ، اطلاع رسانی به صورت رتبه¬بندی شده بر اساس یکی از رنگ های زیر اعلام می شود:
وضعیت سفید: صادرکننده چک فاقد هرگونه سابقه چک برگشتی بوده یا درصورت وجود سابقه، تمامی موارد رفع سوء اثر شده است.
وضعیت زرد: صادرکننده چک دارای یک فقره چک برگشتی یا حداکثر مبلغ ۵۰ میلیون ریال تعهد برگشتی است.
وضعیت نارنجی: صادرکننده چک دارای دو الی چهار فقره چک برگشتی یا حداکثر مبلغ ۲۰۰ میلیون ریال تعهد برگشتی است.
وضعیت قهوه ای: صادرکننده چک دارای پنج تا ده فقره چک برگشتی یا حداکثر مبلغ ۵۰۰ میلیون ریال تعهد برگشتی است.
وضعیت قرمز: صادرکننده چک دارای بیش از ده فقره چک برگشتی یا بیش از مبلغ ۵۰۰ میلیون ریال تعهد برگشتی است.
چک های صیادی چه ویژگی هایی دارند ؟
طراحی کلیه نقوش چک های صیاد به صورت خطی و با استفاده از نرم افزارهای امنیتی انجام گرفته
به صورتی که هر خط حامل اطلاعات مربوط به رنگ خود است. در حالی که
در نمونه های جعلی، خطوط از ترکیب نقاط رنگی تشکیل شده اند و به راحتی به وسیله ذره بین قابل تشخیص اند.
در خمیر کاغذ چک های صیاد نیز از تصویر سه بعدی نشان و عبارت چاپخانه دولتی ایران استفاده شده
که در مقابل نور قابل رویت است. همچنین در چک های صیاد، چاپ شماره سریال ها
با استفاده از مرکب مشکی فلورسنت بوده و تحت تابش نور ماوراء بنفش به رنگ سبز تیره دیده می شود.
علاوه بر این در فرایند ساخت کاغذ این چک ها از موادی استفاده شده
که در صورت تماس با مواد شیمیایی از خود واکنش نشان داده و تغییر رنگ می دهد.
استفاده از الیاف فلورسنتی که در سطح کاغذ پراکنده شده اند دیگر ویژگی امنیتی چک های صیاد است.
این الیاف در زیر نور ماوراء بنفش در چهار رنگ سبز، زرد، قرمز و آبی قابل مشاهده اند.
سامانه صیاد چیست و چه کاری را انجام می دهد؟
مهمترین ویژگی و وظیفه ی سامانه صیاد کاهش چک های برگشتی و بازگشت اعتبار دسته چک ها
و همچنین افزایش نظارت بر آنهاست تا به این واسطه شاهد چک های برگشتی کمتری باشیم.
از ویژگی‌های دیگر دسته چک های سامانه صیاد می‌توان به حذف نقش شعب بانکی در صدور دسته چک اشاره کرد.
در این سامانه دیگر شعب بانکی مرجع صدور دسته چک نیستند، بلکه فرد درخواست‌کننده دسته‌چک از طریق سامانه بانک مرکزی
اعتبارسنجی شده و دسته چک برایش صادر می‌شود. دسته چک صیاد متحدالشکل است و تنها لوگوی بانک‌ها وجه تمایز آنها از یکدیگر است.
بنابراین در صورتی که اشخاصی دارای مشکلات اعتباری باشند نمیتوانند دسته چک جدید دریافت کنند.
یکی دیگر از نکات قابل تامل چک صیادی داشتن شماره یکتا است. شماره یکتا یک شماره منحصر به فرد برای هر برگ چک است.
این شماره به گیرنده چک امکان می‌دهد تا تنها با یک پیامک از میزان اعتبار فرد صادرکننده چک مطلع شود.
باپیامک شماره یکتا به شماره‌ای که اعلام می‌شود، اطلاعات پایه فرد صادرکننده چک برای گیرنده چک ارسال می‌شود.
هدف از این کار کاهش تنش‌های ناشی از صدور چک‌های بالامحل توسط افراد کم‌اعتبار است.
همچنین با این سامانه ابعاد چک‌های مختلف دولتی و خصوصی در یک استاندارد مناسب قرار می‌گیرد
و در نتیجه امکان جعل این چک کمتر خواهد شد. در این خصوص وجه تمایز، هریک از چک‌ها تنها درج نام و آرم بانک صادرکننده است.
با صدور این نوع چک‌ها به محض آنکه اولین چک شخص برگشت بخورد، به‌دلیل وجود امکان استعلام
و مطلع شدن افراد مبنی بر فاقد بودن اعتبار، بنابراین از اخذ چک‌های کسانی که بدحساب هستند
اجتناب می‌شود و این می‌تواند بسیاری از پرونده‌های قضایی مرتبط را کاهش دهد.
چگونه دسته چک های صیادی بگیریم ؟
عملکرد سامانه صیاد به این صورت است که با مراجعه مشتری به شعبه، ثبت اولیه درخواست صدور دسته‌چک توسط کاربر شعبه انجام شده
و درصورت تأیید توسط رییس شعبه، درخواست مورد نظر به منظور استعلام، به سامانه صیاد بانک مرکزی ارسال می‌شود.
چنانچه، درخواست‌دهنده از نظر بانک مرکزی، واجد شرایط دریافت دسته چک باشد،
درخواست مورد اشاره از سامانه صیاد به گروه صدور دسته چک به‌منظور شخصی‌سازی و چاپ چک ارسال می‌شود و دسته‌چک جدید صادر خواهد شد.
